Het programma Signum! was bij het verschijnen in 1986 een revelatie. De programmeur Franz Schierbeck zorgde ervoor dat alleen al voor dit programma een Atari aangeschaft ging worden. Wie in de beginjaren van de Atari het pakket Signum! kocht had daarmee een programma van wereldklasse in handen waarmee teksten met de meest uiteenlopende lettertekens en symbolen kon worden gescheven. Vooral in de universitaire wereld was zo'n pakket zeer welkom en vaak alleen om de mogelijkheden al de aanschaf van een Atari waard. Na de versies Signum!1 en Signum!2 stond de ontwikkeling stil. Eigenlijk viel er niets mee te wensen. De ontwikkelingen op font-gebied wezen weliswaar in de richting van vector-fonts, maar voor de gebruikers van Signum! was dat nauwelijks nodig. De bitmap-fonts die bestonden voor naaldprinters gaven een niet te verbeteren resultaat. In versie 2 kwam ook de mogelijkheid fonts voor laser [en deskjet-] printers te gebruiken en in de bijbehorende hulpprogramma's ook de optie om 24-naaldprinter-fonts om te zetten naar fonts voor de laster: van de zog. P24 naar L30 fonts. |
Tussen 1987 en 1992 was het stil rond Signum! Zoals later Volker Ritzhaupt in z'n Signumhandboek aangaf had de programmeur Franz Schmerbeck z'n handen vol aan het GEM-waardig maken van Signum! [immers de gebruikersinterface was echt wel iets apart] en aan het aanpassen aan alle andere opgeschroefde wensen voor Atari-programmatuur. Dat laatste in de manhaftige poging van de Atari-wereld om te voldoen aan de 'eisen van de tijd'. Zoals we allen weten heeft dat niet mogen baten. Signum!3 kwam eind 1991 uit in Duitsland en begin 1992 zou het in Nederland ook verschenen zijn als niet in die zelfde periode de Nederlandse Atari-dealer JotKa failliet ging en met hem alle bestellingen e.d de mist in. Gelukkig werden er in die tijd nog Atari Messes in Düsseldorf gehouden en kon zodoende toch de hand gelegd worden op een [Duitstalige] Signum!3 versie. |
Versie 3 [en de latere versie 4 welke niet veel meer is dan een cosmetische update] zal nauwelijks verkocht zijn. In het ST-blad vinden we een enkele enthousiasteling nog iets schrijven over Signum! maar dan is het ook afgelopen. Het Signum!2 pakket dat al door ontelbare Atarianen illegaal was gecopieerd - ook een punt volgens Ritzhaupt waarom de programmeur niet al te gemotiveerd kon werken aan een nieuwe versie - werd tegen afbraakprijzen nog even aangeboden op zulke exotische plekken als de HCC-dagen.... Het pakket Signum!3 gebruikt bitmap Signum!3-fonts en zoals ik al in een eerder aflevering heb geschreven is dat een doodlopende weg. Deze fonts zijn nergens anders te gebruiken, niet te converteren of te bewerken door een ander programma dan de eigen Signum!3 font-editor. Slechts de mogelijkheid om Bitstream Speedo vector-fonts te gebruiken resp. om te zetten naa Signum!3 fonts is vanaf versie 4 mogelijk. |
Wat Signum!3 kan doet Papyrus al stukken beter. De makers van Papyrus zijn ook zo slim om het gebruik van Signum!2 fonts in hun pakket te integreren en ook om de conversie van Signum! documenten naar Papyrus-documenten mogelijk te maken. Maar daar houdt het ook mee op. Signum!2 fonts zijn van geen kanten compatibel met de andere door Papyrus te gebruiken fonts. En dat was ook helemaal nooit de opzet geweest: een font-indeling gebaseerd op de indeling van het [Atari] toetsenbord en een tekst-formaat gezien de zelfbedruipendheid van Signum! ook niet bestemd voor uitwisseling met 'andere systemen'. Thans na jaren komen de problemen van gebruikers die noodgedwongen de Atari op een zijspoor hebben gezet en kostbare teksten leesbaar willen hebben op de eigentijdse Windoos of G4-Mac. Wat kunnen zij met hun documenten files? |
Begin april 2000 kwam bij mij een noodkreet per email binnen uit Sint Petersburg:
To: dziewon@xs4all.nl
Hello
I am an Atari 1040 STf owner since 1986 (it's still ticking) and now we encountered a problem of conversion old Signum2's documents to a PC readable form. You are the onliest person I found in Internet that says something about Signum's format. So if you know something about converters from Signum to PC (but I don't think they can handle russian) or if you can write about it's text and font formats (so I will be able to write a converter myself to suit our needs) PLEASE inform me. I am desperate and looking to disassembling Signum but the only emulator I have with such a possibility is Pacifist and mine is compiled as Non-debug and I can't get a Debug one (it's sites seem to be dead). So if you can helf with that please do it. With best regards
|
In mijn allereerste reactie probeer ik aan te geven wat ik eventueel zou kunnen doen: Hello Nikita,
I recently managed to convert some old Signum!2 files for a Jugoslavian Atarian so I should be able to help you as well. What I need to know is how your text-format is, what the alphabet looks like. Send me - as an attachment - an old Signum!2 file + a Signum!2 file that only contains the alphabet: Russian char. = Latin description
= sjtsj
gtx, Rein
p.s.
do you use ISO-8859 standards or KOI-8??
|
In zijn antwoord geeft Nikita aan wat de bedoeling is en sluit hij de nodige files bij:
To: dziewon@xs4all.nl
Hello
I am sending you a zip file containing:
testm1.sdo // an old signum2 file
P.S. It seems that we are not using ISO-8859 because I can't read some symbols in your letter but may be I am wrong. I can read KOI-8 I am looking forward for your reply and please if it won't cause you much trouble send me a descriptions of Signum2 text and fonts formats. Thanks a lot,
|
Het lezen van zijn documenten met Signum!2 heb ik maar even achterwege gelaten omdat complicaties met een 19-inch beeldscherm e.d. de zaak alleen maar vertragen. Met Signum!4 laat een Signum!2 bestond zich goed in lezen. Signum!4 sputtert nog wel even als het bepaalde fonts niet kent. Maar het voor de gek houden van Signum! door namen te veranderen resp. door met Fontkit 4 laserfonts uit de aanwezige fonts te produceren geeft de mogelijkheid van de tekst niet alleen op het scherm leesbaar te krijgen maar ook nog op papier. En het ziet er zeer Russisch uit !! Duidelijk wordt nu al dat de combinatie van Russisch met wiskundige symbolen voor de nodige conversie-problemen zal zorgen. Het exporteren van de tekst-file naar ASCII in Signum!4 is niet zo moeilijk maar de waarden die de Russische tekens daar hebben moeten via een filter omgezet worden naar thans gangbare. |
En hier komt Papyrus op de proppen. De [Belegung] files zijn in principe zelf op te zetten maar dan blijkt een probleem: slechts waarden boven de 128 kunnen worden vastgelegd en de door Signum!2 gehanteerde zitten er alle onder. Wel is met Papyrus vast te stellen wat de test-file die Nikita heeft meegestuurd uit zijnWindows-omgeving behelst: het blijkt een Windows 1251 indeling te zijn. Inlezen van de Signum!2 file in Papyrus is geen probleem - ook hier worden de Signum!2 fonts gevraagd - en wat zichtbaar wordt lijkt zeer nauwkeurig op wat Signum!4 al liet zien! |
Een opgewekt mailtje naar Nikita is het gevolg:
thanks for the files you sent me. I had a look at your text with 'part 1' and 'diffusion', they look like Russian to me :) It takes me some more time to figure out the conversion table but eventually it should be in Windows 1251 [that's how I read your ruswin.txt using Papyrus]. If everything works out alright I can sent you a Win1251 file tomorrow... gtx, Rein
|
De domper is groot als Nikita reageert:
From: "Nikita Zinoviev" <root@NZ5608.spb.edu>
Ok It looks quite fine except ? is replaced with . and ? with + That is not a big problem. But you've converted ALL of it into Russian independing on fonts. I could do this too using Signum2's option "save as ASCII" and then running a simple table based converter on the output file. The question is to make a more accurate converter that doesn't need Signum2. So I'd like to get as much information from you as possible. Thanks A Lot Nikita.
|
De goede kant daarentegen is dat Nikita blijkt te kunnen programmeren en dat geeft de gelegenheid om hem zelf ook het en ander te laten doen. Mijn gedachten gaan nu uit naar het omzetten van de Signum!2 file in een RTF [rich text format] file omdat daar net als bij Signum!2 binnen de tekst goed bijgehouden wordt welke fonts er gebruikt worden, hoe de tekst-opmaak is. Als je de 'tags' van RTF kent en kunt opsporen met je zelf te schrijven programma dan moet het mogelijk zijn om alle tekens die tussen de 'tags' begin-Russische tekst en einde-Russisch al om te zetten [m.b.v. een conversietabel] naar Windows 1251, en datzelfde ook voor de wiskundige symbolen. Papyrus gebruikt voor de conversie van bepaalde tekst-formaten een handig conversie-programma van Andreas Pirner: textconv. Als ik dat programma opzoek in de aparte folders daarvoor blijkt dat programma ook zelfstandig te draaien en bovendien nog een heel wat zuiniger RTF te kunnen produceren. In de 'kop' van de RTF-file staan de gebruikte fonts gedefinieerd: |
{\rtf0\pc \paperh15840\paperw31680\paperwauto\signumpixels
Verderop in de tekst zit een fragment waar de diverse fonts elkaar nog al eens afwisselen i.v.m. het gebruik van wiskundige/natuurkundige formules:
\par
lky gjnjrf ghjbpdjkmzj ds,hfzzjuj rjvgjztznf \f1 K\expnd6 \f0 (\expnd0 \f1 J ) \f0 bvttn cktle.obq dbl`\par \li0\fi0\ri21744\sl-26\ql \m6848 \f4 K\par \li0\fi0\ri21744\sl-134\ql \m3584 \f2 \fs16\fsh24 *\par \li3040\fi-96\ri21744\sl-133\ql \f1 \fs16\fsh24 \fs24 J\m144 \f0 =\m48 -\m-16 \f1 D\m128 \f2 n\m64 \f1 N\m112 \f2 +\m48 \f1 N\m112 V\m192 \f0 \'E1\m3072 (1'1) \ql \f4 K K\expnd-23 K K K F\expnd-4 K \sl-106\ql \par \par
Wat er tussen de '\f1' en '\f2' staat is niet te lezen, en ook andere vermoedelijk RTF-tags zoals '\expnd0', '\n112' en '\par' zullen omzeild moeten worden. Maar een 'string' als 'lky gjmjrf ghjbpdjkmzj ds,hfzzjuj rjvgjztznf' moet uitmuntend Russsisch op kunnen leveren.... |
Een nieuwe email gaat naar Nikita met bijgevoegd een ZIP-file waarin de RTF-versie van zijn tekst.
Dear Nikita,
you're quite right saying that you could have done the ASCII export yourself and have it followed by a conversion.... The big problem is indeed not the Russian text but the formulas and Signum!2 micropositioning, they get intertwined unless you know exactly how Signum!2 got the internal 'tags' organised. But I'm afraid that's still a ASH trade-secret as long as they're selling some version of Signum! You would have run into the same problem 'saving it as ASCII', I'm afraid ;) I'll have some more thoughts about it since it's a rather intriguing problem! The Leiden University has similar problems with texts being a mixture of Dutch and Russian all in Signum!2 files.... gtx, Rein
P.S.
Not knowing the internal format of Signum!2 it is possible to read the SDO-file with Papyrus provided you have the right Signum!2 fonts [I didn't get the 'Grotmikr' font from you]. Papyrus [version 7.58b] has a converter written by Andreas Pirner that translates the SDO file into RTF [rich text format]. Inside the RTF-file you will find all the necessary font-tags [plus a whole lot of rubbish]. After having translated your Russian file into RTF I was able to re-read it in Papyrus and everything - including the formulas - looked more or less alright although the micropositioning seemed to me a bit 'foggy' Your keyboard-file looked like this: {\rtf1\pc{\fonttbl{\f1\fnil ANTICPYC;}
I seems to me that when you get rid of the '\expend3 ' overhead [?] you may easily convert 'qwertz' into the appropiate Russian characters....
De reactie laat even op zich wachten: |
From: "Nikita A. Zinoviev" <root@NZ5608.spb.edu>
Hello
THANKS! I've got your file RUSANTIC.ZIP but I didn't manage to find out what it is. I can't read converted testm1.rtf because I have no ANTICPYC font. Also what is rusantic.rtf (just converted rusantic.sdo as it seems to be or something else). But most mysterious is textconv.prg - I was to lazy to run it on ST (also now I have problems with PC floppy) it didn't run under PaCifiST but it runs perfectly under TosBox (rather amazing fact ...). And I can only guess what it is asking (an input .sdo filename , and output rtf and e24 fonts - but which of them??) . And really because I had an 9 pin Gemini printer I had only .scr and .p9 fonts no .e24 at least by hand. Also I thought converter would be a PC program or you are using Mac (if so - you're lucky) ? And what to do with font convertion? Where did you get the textconv.prg from? I'd like sources if you have it - then I could compile it under PC. Also: is the problem with Signum2 and it's format quite solved? Now I've got all necessary software (IDApro that handles 68000) to disassemble it or better sprint.prg - it's much shorter - rather illegal move but if there is nothing else to do ?! But this would be rather hard work, is it really needed? (you mentioned Leiden University - may be they are interested in a sort of development ?) And what to do with fonts? So I am waiting for your explanations and suggestions. yours truly,
Nikita
|
Om Nikita gerust te stellen:
Dear Nikita,
I can imagine that you don't quite know what it was. The 'testm1.rtf' is a conversion of your 'testm1.sdo' file made by testconv.prg. When it asks for 'e24' it suffices to have your 'scr' files renamed into 'e24'. Of course all necesssary Signum!2 fontfiles should be available. In the below fragment of a rtf-file only the untagged characters should be converted according to the appropriate charset-table; as long as '\f0' is valid use the ANTICRYC to ISO-8859-5 table; as soon as '\f2' is the MATHEM to Mathematic font table, etc. Change the Signum!2 fontnames in the definition lines {\f1\fnil ANTIKRO;} into your own font-names, and you should be able to import this file into MS Word or any other PC-programme that understands RTF. I understood that you could do some programming yourself so it shouldn't be too difficult. I don't think there is another way!! It seems to me quite awkward to have to skip the RTF-tags... Textconv.prg goes with Papyrus 7, but should be available separately [?]. Have a try at the RTF-files and see whether you can convert them as I wrote above. gtx, Rein
|
Nikita merkt vervolgens op dat Papyrus een onbekende grootheid is in Rusland:
Also I have problems with getting Papyrus (that's why I haven't replied et) - nobody knows what it is. I found it's homepage in Internet but there are only 7.0xx versions also they say that 8.0 is available only for Mac. I've looked at their format libraries but can't see any sdo. (may be it is not easy to find...) so that's it.
Langzamerhand dringt tot Nikita door wat de [on]mogelijkheden zijn:
From: "Nikita A. Zinoviev" <root@NZ5608.spb.edu>
Dear Rein,
Ok, I maneged to write a shifter and it works rather fine - converts only Russian fonts leaving English unchanged. It was nice to see that text attributes(italics, etc.) are preserved. I've surprised to see that some of Signum characters textconv converts to \'xx and this must be handled manually (now all is OK) . But all this additional converters wouldn't be neccessary if there is a way to "convert" Signum fonts to PC, what can you say about it? (as I remember your site was concerned with Signum fonts, not documents). Textconv ommits Signum's images, sometimes spacing is incorrect (if narrow fonts are used ("somethingl iket his" - rather curious effect or "likethis"). And so on. If I can help you with something or if you know other problems here that need solving, or you have additional info please write me.
Thanks A Lot
Nikita
|
In bovenstaande mail geeft Nikita terecht aan dat we eigenlijk een mogelijkheid willen om Signum! fonts om te zetten naar de thans meer gebruikelijke formaten, hij realiseert zich niet dat de manier waarop de tekst is 'gestandaardizeerd' ook een probleem blijft en zal blijven voorlopig:
Dear Nikita,
I'm glad you have managed alright sofar. As said before the Russian text has never been the problem, the combination of two different fonts plus two completely different charsets [Russian, Mathematic] requires the use of tags [as Signum!2 does internally]. So a conversion into RTF is absolutely necessary. Did you get the Mathematic symbols alright?? The Signum!2 fonts can be converted into GEM-fonts which is of no help to you on a PC unless you have the old GEM-desktop + Ventura DTP [GEM not DOS or Windows version]. You should take into consideration that the Signum!2 fonts are bitmap fonts and I know of no font-converter that converts into vector[ized] fonts. All converters go from vector to bitmap. All modern computerprograms use vector-fonts [TrueType, PostScript, Speedo]. What you could do is adapt a TrueType font that contains Cyrillic characters and change their position with Fontographer or Fontmonger according to the position inside your original Signum!2 fonts. But I think that's trying to get the world upsidedown. We should accept that fact that 15 years ago the Signum!2 concept was avantgarde. Even the RTF concept is getting outdated now as it needs a 8-bit character encoding [only 0-255 are accepted]. With multilingual texts a conversion into 16-bits character encoding [Unicode UCS-16, UTF-8] is the next step... In what language have you written the 'shifter'?? If it's in a language that can be used on an Atari, I wouldn't mind having a look at the source code... Papyrus has a Windows version but I don't think it will handle Signum!2 fonts... gtx, Rein
|
Langzamerhand zijn we uitgepraat en is het acute probleem van Nikita zo ver dat hij het zelf moet kunnen oplossen. Op mijn verzoek stuurt hij me nog een C++ (MicroSoft Visual Studio) source-file van zijn 'shifter'. Op een opmerking van mij dat zijn shifter niet de wiskundige synbolen aanpakt reageert hij direct lakoniek:
Dear Rein,
Really (to keep things easy) I thought that my program must be used several times one conversion at time , but I don't try to convert mathematical symbols because I don't know what to replace them with. Yours, Nikita
|
En dus zijn we terug bij af want we hebben nog steeds de wiskundige symbolen niet mee kunnen nemen. Ik suggereer Nikita direct om de wiskundige symbolen om te zetten naar Unicode-waarden die in o.a. HTML gehanteerd kunnen worden. Enkele nuttige illustraties gaan hierbij mee naar hem.
what a pity!
Should you have access to MS Word 97 [or higher] I would suggest make use of their Unicode format. When 'shifting' you might also try to use the Unicode/HTML 4.0 entities: like
The same goes for your Russian characters.... Do you need lists or pictures of those ??? gtx, Rein P.S. Papyrus can read above entities ;) in HTML-files
|
Het blijft echter moeizaam....
Dear Rein,
After a great deal of thought I've nearly got your idea. I am not familiar with Unicode format but I have access to MS Word . Sorry, but what to do with these img files? What are they and where are they from? I suppose, I need lists and pictures. Thanks, yours,
Nikita
|
Een kleine explicatie was wel nodig:
I hope you can display the IMG pictures on your Atari, If not I can send you GIF's instead.... The images are screendumps I made today to show you
Lucida Sans Unicode is the font that would cover most of your requirements but also Cyberbase should do: Bitstream CyberBase - 1249 glyphs in version beta v1.0
Availability: Free download from ftp://ftp.netscape.com/pub/communicator/extras/fonts/windows/ gtx, Rein
Hierna stokt de correspondentie, die ruim één week heeft geduurd, en waarin pijnlijk duidelijk wordt hoe moeizaam het is als je te maken hebt met 'meertalige teksten'. En hoe paradoxaal het is dat teksten die zo'n 12-15 jaar geleden zijn geschreven op de computer thans niet of nauwelijks meer te reproduceren zijn op de huidige generatie rekentuig. Alleen daarom al dienen de Atari's tot in de lengte ter dagen te worden geconserveerd.... |