Home ISO 8859 ISO-8559-2 ISO-8859-5

ISO-8859-3 - Esperanto


In een van de eerdere afleveringen van de Font-avond/turen heb ik een Atariaan uit Antwerpen ten tonele gevoerd, Kamiel Vanhulle, die met het probleem van de speciale tekens in het Esperanto worstelde. Ik kon hem toen laten zien dat een aantal van die tekens standaard in de Speedo-fonts van Bitstream Inc. aanwezig waren en dat die via een aanpassing van de SPD_CHAR.map betrekkelijk eenvoudig te hanteren waren in programma's zoals Papyrus. Nog niet zo lang geleden tijdens het lezen van berichten op het Fidonet stuitte ik op een Zweeds internet-adres van Bertil Wennergren Hejmpagho de Bertilo [Sannadalsv. 4, S-117 65, Stockholm, Svedujo]. Tot mijn verrassing bleek die homepage geheel geschreven in het Esperanto en werden er ook links gelegd naar voor de Atari interessante websites.

Waar ik tot dus ver niet zo bij stil had gestaan was dat voor het Esperanto de ISO-8859-3 norm [ook wel ISO Latin 3] bruikbaar is.

Er bleek een programma te bestaan voor de Atari dat zich in het systeem innestelt en aan het systeem-font volgens de ISO Latin 3 een aantal tekens toevoegt. Het programma is via de Web-browser [CAB2.5 in mijn geval] binnen te hengelen. Het tegelijk gebruiken van een instelling van NVDI en dat Latin_3 programma is niet zo zinvol want daar wordt Latin-3 overruled. Echter in tekstprogramma's die niets met NVDI doen zoals Tempus lukt het zondermeer - met Alt + nummer - om deze tekens voor Esperanto in de tekst te krijgen.


Wie geen ingrepen wenst in het systeem en met NVDI pleegt te werken is dan goed uit met Papyrus 5. Nodig zijn dan wel de eerder beschreven TrueType fonts die bij MicroSoft zijn op te vragen. De karakters voor ISO Latin 3 die niet in de Speedo-fonts zitten zijn wel in die TrueType fonts aanwezig [let er op dat de fontfiles circa 170K en meer zijn!]. Papyrus 5 slaat alles volgens de 16-bits UNICODE op en reeds in Latin-3 geschreven teksten kunnen via de ISO-8859-3 filter worden binnengehaald resp. geëxporteerd worden. Tot mijn verwondering zal ik bij een kennis die met Papyrus 5.15 [NL-versie] werkt dat die filters niet toegankelijk zijn!

Ik heb Kamiel op de hoogte gebracht van de mogelijkheden die dit alles biedt om met Papyrus Esperanto te schrijven.



Copyright © Rein Bakhuizen van den Brink
Last updated on 26 december 2000

Home ISO 8859 ISO-8559-2 ISO-8859-5